ING CAPAMPANGAN TA NAPUN

— Poeta Laureado Cecilio R. Layug “Ingkung Tilyung”

Fernando Malang Balagtas, king Testamentu nang likwan
kanitang bayu ya mate San Nicolas, Pangasinan,
ing Bataan, Nueva Ecija’t Tarlac, parti ning Bulacan
Pangasinan at Zambales, ding baryo Carmen, Umingan,
Rosales, San Quintin, Balungao at bebe kadanuman
ning Menila, sakup na ning Lalawigan Kapampangan.

Kanitang treinta’y unu ya ing bula’na ning Disyembre
king banwang Mil otsu sientos kwarenta’y Unu, yang tune
ing Probinsiyang Kapampangan megawa yang adwang dake,
Kapangulwan: Ing Magalang, Mabalacat, San Miguel de
Mayumu, Angeles, Gapan, Capas, La Paz, Cabiao’t abe
ring San Sidro, Porac, Tarlac, Santa Rita, ilang miabe.

Ing Pangulung Kapampangan: awsan deng “Upper Pampanga”
At itang bandang Paroba: yang “Lower Pampanga” ngara;
ding BAlen atyu Paroba: Ring Mabalacat, Candaba,
Apalit, Arayat, Betis, Bacolor, Lubao, at Guagua,
Mexico, Minalin, San Luis, San Fernando, Santa Ana,
Santo Tomas, ampon Sasmuan, ila ring kadwang dake na.

Ding aliwang simbitla kung sekupa’ning Kapampangan
angga la mu ketang petsang banwang libu walung dalan:
Ketang minunang panaun malwalas a kaparangan
masukal at ditak lamu retang Taung manuknangan;
Ing Kapampangan kanita peka-mabsi yang Karinan
inya Legaspe’t Kawal na makanyang deng pigdatunan.

Ketang libu limang dalan, pitu’t anam, Junio siete
ngana pin ning Gobernador General Francisco Sande,
king kabilugan a Luzon, in lalatwat a pagkabye
atyu keti Kapampangan lalu ing pupul dang Pale,
at nung malawi’t masira, ‘la nang lugal masalese
at sukat dang apikuanan ding Taung karin mabibiye.

Pampang ilug na ning Betis, ampon king Lubao kanita
tres Mil kinyentos la retang Moros a makipagobra,
babayad dang Buis king Gabun “Walung Reales”, katimbang na
alaga ning Pesus ngeni ing balang metung karela;
at deta namang Castila inya keti mig-damag la
uling keti la kakabsi at mabibye maligaya.

Kanitang Mil seis treinta, Fray Agustin Albuquerque
mitalakad yang Misiones king Candaba’t Macabebe,
uling ngana “Kapampangan” bukud king dakal ya pale
puputak lang Ngungut, Sagin, malyari rang apagkabye;
‘tin lang Ilug a maragul, Ilug Mainsak makalele
babye paranum karetang Dayatan da at Marangle.

Ing Probinsya Tang Pampanga, meyangu ya at menibat
king Pangpang da retang ilug karin de pin peki-abas,
uling ding Tau kanita Karinan da makatumpak
maka bebe Pangpang Ilug ning Kapampangan Tang Labwad,
lugal ketang Pangpanga ya, Pampanga ya ing misulat
uling ding lahing Kastila makanyan deng mayan yagkas.

At agpang kang Doktor Parker, Kapampangan a mig-lipat
ibat Bahia de Manila pangulun Norte mikalat,
at i Fray Zuñiga ngana: Pampanga sakup nang labwad
manibat Pangulu muntang Paroba-ng Aslagan Baliwag,
Bulacan, Hagunoy, at ding maka-siping eno igkas
subali king balen Quingua, Plaridel ngeni ra yagkas.

Nangan Pangulung Albugan, gawing pangulung aslagan
karin no man ding Misiones, at bunduk na ning Cagayan,
king Pangulu nang Aslagan: detang balen a Caranglan,
Pantabangan at ing Puncan, nitang Nueva Ecijang lugal,
king Rio Grande Pampanga, manibat king kabundukan
ning Caraballo at Baler, ning Tayabas sasakupan.

Ibat Pangulung albugan, at Paroba rang aslagan
ding Balen na ning Bataan anti mo ing Dinalupian,
ing Hermosa, at Orani, Abucay, Balanga, at Samal,
Ing Pilar ampon ing Udiong, a ngeni Orion dang ausan,
deti kanitang minuna uli na ning kaleparan
pibandia’nong maca-saklo ning Gabu’ning Kapampanga.

Kanitang Mil otsu sientos, ampon pang Korenta’y Uno
ding Balen Aliaga, Gapan, at ing Cabiao, San Antonio,
san Jose de Palusapis, ampon balen San Isidro
deti ausan dong “Pactoria” kanitang minunang aldo,
at king Kapampangan deti mikawani la’ milako
miyanib la Nueva Ecija, ketang istoria rang linto.

Ing panga-laganap na ning Kapamahalang Castila
ketang libu pitung dalan, apat anam, yang megawa,
ing Baculud yang mituldung peka Buntuk a mikalma
karing Balen Ning Pampanga meging Matas a Upaya,
at ketang mil seis sientos dakal balen mika-lilwa
uling linipat dong balen a Lalawigan dang gewa.

Keting sakup na ning Luzon, ding minunang diling linto
Ing Pampanga, at Menila, Castila lang gugubyerno,
karelang panga-talakad manibat na ketang siglo
itang petchang Mil kinientos ampo pang sesenta’y Uno;
At uling “Kapampangan” malapad yang tutu saklo
mabandi ya at maragul kanitang minunang aldo.

Ding Memalen Kapampangan, ketang minunang panaun
matakut la king Ginung Dios, at tapat la king Relihyun
Malugud lang parang Tau’t nung mangaku anggang Aun
magalang lang mag-salita, pangilus da sakdal nayun,
Pamiblas da’t Panugali e “Makasnuk”, makatuntun
makanyang deng perangalan… “Ing Kapampangan ta napun”.

This entry was posted in Amanung Sisuan, PL Bertung Isponga, Poesia, Poeta Laureado. Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *